Γνωστά και άγνωστα κεφάλαια του χανιώτικου μύθου αποδεικνύουν πώς σ’αυτό των τόπο τίποτα δεν είναι τυχαίο…ιστορίες και μυθοπλασίες για σημαντικά αξιοθέατα,θρυλικά μαγαζιά,τοπικά προїόντα, εξέχουσες φυσιογνωμίες, που ακόμα πλέκουν έναν ιστό με την πόλη.Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα Χανιά του χθες,του σήμερα και του αύριο…
1. Παλιό λιμάνι
Αν γνωρίζετε κάτι από τα Χανιά, αυτό σίγουρα είναι το Παλιό Λιµάνι. Χτισµένο από τους Ενετούς γύρω στο 1320, είναι το σηµείο που αναµφισβήτητα µονοπωλεί τις βόλτες µας. Ζωντανό, µε µοντέρνα cafe, εστιατόρια και παλιά κτήρια που έχουν µετατραπεί σε ξενοδοχεία, αποτελεί τον νούµερο ένα τουριστικό προορισµό. Περπατήστε το από το Ναυτικό Μουσείο µέχρι το Γιαλί Τζαµισί, έχοντας µόνιµα φόντο τον περήφανο Αιγυπτιακό Φάρο, που στέκει επιβλητικός εδώ και αιώνες… Η θαλασσινή αύρα, τα παλιά κτήρια, αλλά και η έντονη τουριστική κίνηση, ειδικά το καλοκαίρι, το καθιστούν επάξια σήµα κατατεθέν της πόλης.
2. Αιγυπτιακός φάρος
Αν γνωρίζετε κάτι από τα Χανιά, αυτό σίγουρα είναι το Παλιό Λιµάνι. Χτισµένο από τους Ενετούς γύρω στο 1320, είναι το σηµείο που αναµφισβήτητα µονοπωλεί τις βόλτες µας. Ζωντανό, µε µοντέρνα cafe, εστιατόρια και παλιά κτήρια που έχουν µετατραπεί σε ξενοδοχεία, αποτελεί τον νούµερο ένα τουριστικό προορισµό. Περπατήστε το από το Ναυτικό Μουσείο µέχρι το Γιαλί Τζαµισί, έχοντας µόνιµα φόντο τον περήφανο Αιγυπτιακό Φάρο, που στέκει επιβλητικός εδώ και αιώνες… Η θαλασσινή αύρα, τα παλιά κτήρια, αλλά και η έντονη τουριστική κίνηση, ειδικά το καλοκαίρι, το καθιστούν επάξια σήµα κατατεθέν της πόλης.
3. Γιαλί τζαμισί
Το τέµενος του Κιουτσούκ Χασάν (πρώτου φρουράρχου των Χανίων), ή Γιαλί Τζαµισί (τζαµί του γιαλού), όπως επικράτησε να λέγεται, στέκει ως εξαιρετικό δείγµα αναγεννησιακής ισλαµικής αρχιτεκτονικής του β’ µισού του 17ου αι., αποτελώντας στολίδι για το λιµάνι (το σχέδιό του αποδίδεται σε Αρµένιο αρχιτέκτονα). Στο παρελθόν η αυλή του ήταν γεµάτη φοινικόδεντρα και τάφους πασάδων, ενώ είχε κι έναν µικρό µιναρέ, που κατεδαφίστηκε το 1923, χρονιά που σταµάτησε να λειτουργεί. Στο πέρασµα του χρόνου εδώ βρήκαν φιλόξενη στέγη το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, το Γραφείο Πληροφοριών του Ε.Ο.Τ., ενώ σήµερα στο χώρο του λαµβάνουν χώρα πολιτιστικά δρώµενα.
4. Νεώρια
Aγέρωχα και πεισµατικά αντιστεκόµενα στο πέρασµα του χρόνου, τα 17 λιθόκτιστα νεώρια (arsenali) αποτελούσαν ανέκαθεν landmarks απόλυτα συνυφασµένα µε το Παλιό Λιµάνι. Τα υπόστεγα θολωτά κτίσµατα στέκουν στη σειρά και µαγνητίζουν τα βλέµµατα, υπηρετώντας σήµερα ταυτόχρονα τη µνήµη αλλά και την πολιτιστική ταυτότητα της σύγχρονης πόλης. Αλλοτινά σηµεία απόσυρσης, συντήρησης και προστασίας του στόλου κατά το βαρύ χειµώνα, ανεγέρθηκαν το 1497, ήταν ανοιχτά προς τη θάλασσα και διακρίνονταν σε δύο τµήµατα. Από το ανατολικό, σώζονται µονάχα δύο, µε ένα από αυτά να λειτουργεί ως παράρτηµα του Ναυτικού Μουσείου, ενώ από το βόρειο «γλίτωσαν» µόνον 7.
5. Νεώριο Μόρο
Στην άκρη του λιµανιού, το βοµβαρδισµένο Νεώριο, γνωστό µέχρι πρόσφατα ως το εγκαταλειµµένο «ασκεπές Νεώριο», στον ανατολικό µυχό του Ενετικού Λιµανιού, φτιάχτηκε από την αρχή για να δώσει το 2011 τη θέση του στον Ιστιοπλοϊκό Όµιλο Χανίων. Πρωτοχτίστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα από τον Ενετό Προβλεπτή Μόρο και σήµερα, εκτός από έδρα του οµίλου, λειτουργεί ως καφέ, ενώ φιλοξενεί εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, σεµινάρια, προβολές και µουσικά events. Mάλιστα, η µελέτη αποκατάστασής του βραβεύτηκε! Καθηµερινά από τις 8:00-όσο πάει.
6. Μεγάλο Αρσενάλι
Αναµφίβολα, δεσπόζουσα θέση ανάµεσα στα Νεώρια του Λιµανιού έχει το Μεγάλο Αρσενάλι, το τελευταίο προς τα δυτικά κτήριο του συγκροτήµατος. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1600 ως έδρα της ενετικής ναυαρχίδας. Καθώς η αρχική του χρησιµότητα παρήλθε, κατά περιόδους φιλοξένησε το σχολείο της χριστιανικής κοινότητας, στέγασε θεατρικές παραστάσεις (από το 1892), λειτούργησε ως δηµοτικό νοσοκοµείο (από το 1923), ενώ την περίοδο 1928-1941 αποτέλεσε το δηµαρχείο της πόλης. Ο Β’ Παγκόσµιος Πόλεµος το άφησε βοµβαρδισµένο, σε σηµείο που χρειάστηκε µια σειρά εκτεταµένων ανακατασκευών για να καταστεί εκ νέου αξιοποιήσιµο. Σήµερα συνιστά την ιδανική στέγη για τις δραστηριότητες του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Κ.Α.Μ.), ως πολυχώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων, συνεδρίων, σεµιναρίων, εργαστηρίων, εκθέσεων, συναυλιών, αλλά και µικρής κλίµακας θεατρικών παραστάσεων.
7. φρούριο Φιρκά
Μπορεί σήµερα να στεγάζει το Ναυτικό Μουσείο, όµως το Φρούριο Φιρκά, στη βόρεια πλευρά της Ακτής Κουντουριώτου, στέκει από το 1645 άγρυπνος φρουρός, ως διαχρονικό σύµβολο ελευθερίας για την Κρήτη. Στα τουρκικά σηµαίνει «στρατώνας», όµως οι Βενετοί ήταν αυτοί που ανήγειραν το κτίσµα ως οχυρωµατικό έργο, µε σκοπό την προστασία της εισόδου του λιµανιού από εχθρικά πλοία. Αυτό, ωστόσο, που το καθιστά εξαιρετικά σηµαντικό είναι πως στον γωνιακό πυργίσκο του υψώθηκε την 1η Δεκεµβρίου 1913 επίσηµα η ελληνική σηµαία για την Ένωση της Κρήτης µε την Ελλάδα, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου, του πρωθυπουργού Βενιζέλου, του ναυάρχου Κουντουριώτη αλλά και πλήθους αγωνιστών και κόσµου που ζητωκραύγαζε.
8. Ιστορικά ξενοδοχεία
Το Porto Veneziano ήταν το πρώτο ξενοδοχείο που λειτούργησε στην προκυµαία του παλιού ενετικού λιµανιού, ενώ η ιδανική του θέση (10΄ µε τα πόδια από την Παλιά Πόλη και το κέντρο) το κατέτασσε ανέκαθεν στις επιλογές για διαπρεπείς προσωπικότητες από όλους τους χώρους, που µαγεύονταν από την αριστοκρατική του ατµόσφαιρα και την κοσµοπολίτικη ιδιοσυγκρασία του
Το ιστορικό του κτήριο στέκει αγέρωχο µέχρι τις µέρες µας, έχοντας ασφαλώς υποστεί τις αναγκαίες για το σταµάτηµα της φθοράς του χρόνου ανακαινίσεις, καλωσορίζοντας τον επισκέπτη µε γενναίες δόσεις αυθεντικής φιλοξενίας και ιστορικότητας. Στα ίδια χνάρια βαδίζει και από το 1968, όταν ανεγέρθη από τους αδελφούς Όθωνα & Ευάγγελο Αναστασάκη, το επιβλητικό ξενοδοχείο Κύδων, στην πλατεία της ιστορικής aγοράς! Εφάµιλλο σύµβολο της πόλης και της κρητικής ψυχής, το όνοµά του αντλεί έµπνευση από τον Κύδωνα, τον φηµισµένο βασιλιά της αρχαίας πόλης Κυδωνίας (σηµερινά Χανιά).
9. Οδός Αγγέλου
Βορειοδυτικά της Παλιάς Πόλης, δίπλα στο Ναυτικό Μουσείο, συναντάµε τυχαία τη γραφική οδό Αγγέλου, που οδηγεί στη συνοικία του Τοπανά (Τοπ Χανά). Βενετσιάνικα αρχοντικά, σπίτια από την οθωµανική περίοδο, αλλά και ολοκαίνουρια boutique hotels κερδίζουν µε την πρώτη µατιά τις εντυπώσεις του ανυποψίαστου περιηγητή. Ένα τόσο δα δροµάκι, µε έντονη όµως πολιτιστική ιστορία, που µπορεί κάλλιστα να υπερηφανεύεται για τα δύο χαρακτηρισµένα ως διατηρητέα βενετσιάνικα κτίσµατά του, όπως και για το ψηλότερο (πενταώροφο) πέτρινο τούρκικο κτήριο στο λιµάνι. Στέκι καλλιτεχνών και όχι µόνο, η οδός Αγγέλου δεν αποτελεί τυχαία το πιο ερωτεύσιµο σοκάκι της Παλιάς Πόλης!
10. Fagotto Bar
Το πρώτο και µοναδικό αυθεντικό εν ενεργεία jazz classic bar στην Ελλάδα εντοπίζεται στη γραφική οδό Αγγέλου, κοντά στο Λιµάνι. Στεγάζεται από το 1977 σε ένα κτήριο του 15ου αι. και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο µνηµείο ήδη από το 1948 – η υπόλοιπη Παλιά Πόλη µόλις το 1965. Από τα σηµεία που λατρεύει κανείς στο νησί, για το ατµοσφαιρικό location (πρώην κρατητήριο του ενετικού διοικητηρίου), τις απίστευτες µουσικές, την ενηµερωµένη κάβα και την εκπληκτική ατµόσφαιρα.
Καλλιτεχνικό στέκι συνάντησης, συζητήσεων, ιδεών και επικοινωνίας, πρόκειται, όπως µας ανέφερε ο Κώστας Λειβαδάς, ο οποίος µεγάλωσε εκεί µέσα, για «µια χρονοµηχανή που καταργεί τις χρονικές διαφορές και µυεί στη µαγεία της νύχτας». Από εδώ, µας εξήγησε, έχουν περάσει πολύ σπουδαίοι ξένοι και Έλληνες καλλιτέχνες, µεταφέροντας το µύθο του εκτός συνόρων. «Ήταν το µπαράκι του Ούλοφ Πάλµε. Εδώ ξεκίνησε ο Διονύσης Τσακνής, που ερχόταν µε µια κιθάρα σαν ναύτης το 1979». Ενώ θυµάται πως «η σύνθεσή του άλλαζε κάθε ώρα, συνιστώντας µια ετερόκλητη παλέτα!». Σήµερα, εν έτει 2014, συνεχίζει να µας ταξιδεύει µε τις jazz, blues, swing µουσικές του Πέτρου, ενώ το µύθο του διατηρεί δυναµικά η δεύτερη γενιά. Μάλιστα, τα τελευταία δύο χρόνια λειτουργεί και καλοκαίρι, µε τραπεζάκια έξω στο πολυφωτογραφηµένο σοκάκι! Καθηµερινά από τις 21:00. Μη χάσετε τα lives!
